Leiçon de la leiçon Tornar bastir la Republica

Tornar bastir França

tornar fondar la Republica Leiçon 9 del livrescolaire.fr 3ena

A/ La Liberacion del país

Los Aligats menats pels Americans camina l'an tot de 1944 Lo 6 de junh de 1944, lo debarcament aligat en Normandia dobrís la via a la Liberacion de la França aroinada per l'Occupacion e devesida per la collaboracion. Lo 15 d'agost es lo debarcament en Provença. Lo 25 d'agost Paris es completament liberat amb los FFL menadas pel General Leclerc al cap d ela 2nd DB, mas tanben pels FFI e pels parisencs eles meteisses que dintran dins la batèsta. Debarcan las FFL Fòrças Francesas Liuras que se farguèron fòra de la metropòla alentorn del General de Gaulle. Lo 23 de novembre Lo general Leclerc libera Strasborg (veire mapa). Mas los Resistents participan fòrça a la Liberacion del territòri. Los diverses movements de resisténcia se son recampats en Fòrças de la França de l'Interior.

B/ Restablir la Republica

A partir de junh 1944, lo Govèrn provisòri de la Republica francesa (GPRF), bailejat per Carles de Gaulle e format de resistents, govèrna lo territòri metropolitan liberat. París es liberada en agost e torna venir la capitala. Lo GPRF sosten lo program d'accion definit pel Conselh nacional de la Resisténcia (CNR). (dorsièr 1). 
Lo GPRF obten que lo territòri siá rapidament evacuat per las tropas aligadas e desarma los ancians resistents per que la justícia siá practicada per l'Estat, dins l'encastre de la legalitat republicana.  
Per n'acabar amb la violéncia, defugir las umiliacions (doc. 2 p. 216) et las execucions somàrias, organiza lo jutjament dels ancians collaborators : es l'espurgament legal.

C/ Tornar bastir lo país

Los degalhs materials son considerables : los transpòrts son completament desorganizats (doc. 1 p. 216), la produccion industriala es febla (doc. 3 p. 216) e d'unas vilas son gaireben totalament destruitas (doc. 4 p. 217). Dos milions de personas son encara prisonièras en Alemanha. 
L’e conomia es reorganizada e los sectors jutjats essencials per la reconstruccion son nacionalizats (dorsièr 2). Lo comissariat al Plan (1946) organiza la reconstruccion, en donar la prioritat a la produccion energetica (electricitat, carbon).
Lo GPRF instaura una democracia sociala.

D/ Restaurar la democracia

Las femnas obtenon lo drech de vòta tre abril de 1944. Lo Govèrn provisòri retablís la democracia, en organizar eleccions municipalas tre la prima de 1945, puèi eleccions legislativas en octòbre. Per referendum, los Franceses decidisson tanben de se dotar d'una novèla Constitucion (dorsièr 3). 
En 1945, tres partits ganhan las eleccions legislativas : lo PCF, la SFIO, e lo MRP. L'Amassada nacionala redigís una novèla Constitucion, que fonda la IVena Republica. Los comunistas e los socialistas demandan alara de prolongar l'accion del Front popular. De Gaulle s'opausa a la IVena Republica e demissiona en 1946 (doc. 5 p. 217).

---