Lo canton dels contes pels pichons

L'ors blanc

Un c?p i avi? un mercadi?r qu'avi? tres filhas.

Un jorn que devi? anar a la fi?ra, lor demand?t ?? que voli?n que lor port?sse.
L'ainada digu?t:
- volri?i p?rlas e p?iras preciosas!
La cabd?ta digu?t:
- Me poir?s crompar una rauba color de c?l ?
Per ?? qu'es de la minh?ta, declar?t:
- De tot ?? qu'exist?s al monde, pas res me fari? mai plaser qu'un rasim !

Tre que lo mercadi?r fogu?t arribat al marcat, trap?t aisidament p?rlas e p?iras preciosas per son ainada, e mai una rauba color de c?l per sa cabd?ta; mas ni per c?rcar dins totes los cantons, li fogu?t impossible de descobrir un rasim. Ne fogu?t tot entristesit perque sa minh?ta ?ra sa preferida.

Tornava en ?? d?el, perdut dins sas soscadissas, quand un pich?t ?me se quilh?t sus son camin:
- Perqu? s?s tan trist, mercadi?r ? demand?t.
- Ail?s, respond?t lo paire. Devi?i tornar un rasim a ma filha mai jove e n'ai pas trapat un sol sul mercat tot!
- Escota-me plan, digu?t lo pich?t ?me. A qualques passes d'aic?, trapar?s un polit vi?l que davala a trav?rs las pradas. Te menar? fins a un vinhal immens. Mas fai m?fi, perque i a aval un ors blanc que gronhar? marridament quand te veir?. Te daisses pas espaventar e lo rasim ser? a tu.

Lo mercadi?r merceg?t, daval?t dins las pradas e tot ?ra coma l?avi? dich lo pich?t ?me. Un ors blanc gardava davant lo vinhal e gronh?t marridament contra lo mercadi?r per l'empachar de passar:
-Qu? venes far aqu??
-Si? gent, digu?t lo mercadi?r. Daissa-me culhir un rasim per ma filha mai jove!
Dintrar?s pas, gronh?t l?ors, o alara me deves prometre de me balhar ?? que rescontrar?s en primi?r en dintrar en ?? de tu.
Le mercadi?r sosqu?t pas gaire e accept?t lo mercat; pogu?t culhir lo rasim e torn?t prene tot ur?s lo camin de son ostal. Coma se sarrava d?en ?? seu, sa filha mai jove acorregu?t a son rescontre, perque l?esperava amb impaci?ncia dempu?i son despart; e quand desvist?t lo rasim dins la man de son paire, se lanc?t afogadament a son c?l e li manifest?t sa gaug per mil care?as. Mas demor?t f?r?a estonada quand veg?t son paire devenir tot trist. Li demand?t la rason de son lagui; respond?t pas. Cada jorn, lo mercadi?r esperava amb una ansia indescriptibla que l'ors blanc li venga exigir son enfant aimada.

Un an pass?t. Lo mercadi?r avi? gaireben doblidat lo rasim del vinhal enebit, cresi? d?aver somiat son rescontre amb l'ors; tanben fogu?t esglasiat quand aquel se quilh?t davant el e li digu?t:
- Balha-me ara ?? qu?as rescontrat en primi?r en dintrar en ?? de tu o te mangi!
Lo mercadi?r se torn?t sulc?p de son englasi e respond?t:
Vaqu? mon gos; es el que m'a aculhit davant la p?rta quand soi dintrat en ?? ieu.
Mas l'ors gronh?t f?r?a f?rt:
-Lo gos es pas lo bon! Ten ta promessa o te manjarai!
-Alara pren lo pomi?r: es lo primi?r qu?ai rescontrat en dintrar en ?? ieu!
Mas l'ors grond?t mai f?rt encara e gromol?t:
-Lo pomi?r es pas lo bon! Ten ta promessa o te manjarai!
I avi? pas pus res de far; lo mercadi?r degu?t balhar sa minh?ta. La son?t, la fagu?t montar dins un carr??a, e l'ors blanc s'asset?t al pr?p d?ela, e la men?t al lu?nh.

Qualque temps mai tard, lo ve?cul s?arrest?t dins la cort d?un cast?l, l'ors blanc men?t la joventa a l?interior e li desir?t la benvenguda:
- Si? aic? en ?? de tu, joventa, e si? d?ara enl? mon esposa!
Pogu?t legir tant d?amor e de bontat dins sos u?lhs qu'amb lo temps, remarqu?t l?u pas mai que son ?me ?ra pas qu?un ors. Doas causas ?aquel? l?intrigavan al niv?l mai naut: perqu? l'ors blanc podi? pas suportar lo mendre lum pendent la nu?ch? Perqu? ?ra tant freg quand ?ra alongat al pr?p d?ela?

Los jorns s'apond?ron als jorns, e un matin, l'ors blanc demand?t a sa femna:
- Sabes dempu?i quant de temps s?s aqu??
-Non, ela respond?t, ai pas vist passar lo temps.
- Es plan digu?t l?ors. U?i, fa una annada que s?m partits en viatge. Nos calr? vistalhar ton paire. Aculhigu?t aquela nov?la amb una jo?a immensa. Arribada en ?? de son paire, ela li cont?t sa vida al cast?l e tot ?? qu?i fasi?. Mas al moment de se desseparar, lo mercadi?r fagu?t passar discretament un paquet d'aluquetas a sa filha, d?escondons de l?ors blanc. Pasmens, aquel se?n avis?t e gronh?t furiosament:
- Garda-te plan de faire aqu? o te manjarai!
Pu?i torn?t son esposa al cast?l, e visqu?ron amassa coma de per abans.

Los jorns s'apond?ron als jorns, e un matin l'ors digu?t a sa femna:
-Dempu?i quant de temps pensas que s?s aqu? ?
- N?ai pas la mendre id?a, digu?t; sentissi pas passar lo temps!
- Es plan, digu?t l'ors. Aqu? fa u?i dos ans qu?as entrepr?s lo viatge. Nos calr? tornar vesitar ton paire un d?aqueles jorns.
Fogu?ron aital, e tot se pass?t coma lo primi?r c?p. E una nov?la annada pass?t.

Mas a la tresena vesita de la joventa a son paire, aqueste li fagu?t passar discretament d?aluquetas sens que l'ors se?n aperceb?sse. Quand fogu?ron tornarmai amassa al cast?l, ela esper?t amb impaci?ncia que la nu?ch tomb?sse e que l?ors se vengu?sse colcar al pr?p d?ela. Fret?t alara una aluqueta e rest?t sasida de meravilhament e de gaug davant ?? que li desvel?t la febla lusor: al p?rp d?ela se pausava un b?l jovent amb una corona d?aur sul cap. Li sorigu?t e li digu?t:
-Jamai te mercejarai pro, perque as romput l?encantament que me teni? presoni?r. Es sonqu?ara que pod?m celebrar las n?stras n??as, e serai d?ara enl? lo rei d?aquel pa?s.
Sulc?p, lo cast?l tot enti?r s'anim?t: de totes costats sorgissi?n servidors e cambri?ras, pages e camarlences, d?nas d?onor e n?bles senhors, ofici?rs e gardac?rs, e totes felicitavan e acaclamavan lor rei e lor reina.

---