Br?ca tusta

Br?ca, tusta?!

Un c?p ?ra una familha paura que comptava tres filhs?: P?ire, Jaume e Joan. Un jorn, P?ire, l?ainat, digu?t?:?
? -?M?en vau cercar de trabalh?: tornarai quand serai ric.??

Partigu?t sus la rota granda e camin?t, camin?t. Un ser, qu?avi? pas qu?un crostet de pan de se metre jos la dent, rescontr?t una vi?lha que li demand?t?:
? - Me vol?tz indicar lo camin per anar a Ch?teauguay????
P?ire l?entresenh?t, pu?i ela digu?t?:
? -?Av?tz quic?m de balhar a una vi?lha paura????
P?ire li balh?t son crostet de pan. La vi?lha l?accept?t e li digu?t?:
? -?Soi una fada. Per te mercejar de ton amabilitat, vaqu? una toalha blanca. Aur?s sonque de dire?: ??Toalha, met la taula?!??, e sul c?p plat de totas menas s?i pausar?n solets.
- ?, merc?, merc??!?? fagu?t P?ire, en s?afanar de tornar prene la rota en direccion d?en ?? de sos parents.

Camin?t, camin?t a b?las cambadas, mas la nu?ch arrib?t. ?ra cansat, alara s?arrest?t dins una alb?rga. Abans de dormir, coma avi? talent, sortigu?t sa toalha e balh?t l??rdre?:
? -?Toalha, met la taula?!??
Sul c?p, la toalha se desplegu?t jos sos u?lhs e se cobrigu?t de plats gostoses e de fruchas apetissentas. Mas l?albergaire avi? vist las maquinacions e, dins la nu?ch, raub?t la toalha que remplac?t per una autra identica.

L?endeman matin, P?ire quit?t l?alb?rga e corregu?t cap a son ostal.
??- Agachatz, s?afan?t de dire a sos parents, torni una toalha meravilhosa que se cobr?s de plats e de fruchas delicioses?! Anatz veire?!??
Sortigu?t la toalha blanca de sa saca e lanc?t?:
? -?Toalha, met la taula?!??
Mas la toalha demor?t plegada e pas res aparegu?t. Alara P?ire l?agant?t, la desplegu?t, l?espepiss?t e constat?t qu??ra pas la sieuna.
??- Deu ?sser l?albergaire que me l?a raubada?!?? s?escrid?t, tot capb?s.

Alara un de sos fraires, Jaume, anonci?t tot d?un c?p?:
? -?ieu tanben, m?envau cercar de trabalh. E tornarai plan trapar la toalha de P?ire.?

A son torn, camin?t, camin?t. Arrib?t un bon matin sus la broa d?una ribi?ra sens f?r?a aiga ont ?ra assetada una vi?lha femna tota plegada pel temps. En lo veire se sarrar, lo son?t?:
? -?Me vol?tz ajudar a passar la ribi?ra???

Jaume i consentigu?t sens esitar. Arribada sus l?autra riba, la vi?lha li digu?t?:
? -?Soi une fada. Per te recompensar de m?aver secorreguda, te balhi aquela galina.??
E sortigu?t una galina de jos son mant?l, en apondre?:
? -?Diga?: ??Galina, pond-me d?aur?!?? e pondr? d?aur.?

Encantat, Jaume merceg?t la vi?lha e s?afan?t de dintrar en ?? de sos parents. Camin?t longtemps e acab?t per s?arestar per dormir a l?alb?rga ont son fraire P?ire avi? fach sa pausa. Mont?t a sa cambra e digu?t a la galina?:
? -?Galina, pond-me d?aur?!?
E la galina pond?t tres u?us d?aur. Per pagar sa depensa, ne balh?t un a l?albergaire qu?agu?t dobtes cap a sa provenen?a.

Pendent la nu?ch, aquel darri?r an?t dins la cambra ont dormissi? son client, veg?t la galina e la raub?t. La remplac?t per una autra en tot ponch semblabla.

L?endeman, Jaume arrib?t a l?ostal tot joi?s en dire?:
? -?agachatz ma polida galina?; pond d?aur?! Gaitatz plan?!??
Paus?t sa galina sus la taula e digu?t?:
? -?Galina, pond-me d?aur?!??
Mas tot ?? que fagu?t la galina fogu?t de capejar e de cantar: ?Cac-cac-can?t?. Jaume ?ra plan laguiat. S?exclam?t?:
? -?A?, es lo marrit albergaire que m?a raubada ma galina?!?

Alara, Joan, lo mai jove dels tres fraires, digu?t?:
? -?Es a mon torn de me riscar al sort. Partissi cercar fortuna.?

E l?endeman, partigu?t sus la rota granda. Camin?t, camin?t. Al moment d?arribar al b?sc, rescontr?t una vi?lha femna que li demand?t:
??- Mon car pichon, me vol?tz ajudar a passar aquel b?sc?? Fa f?r?a negre e ai paur dels raubaires.
- Amb plaser?? digu?t Joan.

Prengu?t alara la man de la vi?lha e la men?t de l?autre costat del b?sc. Arribada ail?, la vi?lha se redrec?t e declar?t?:
? -?Soi una fada. Per te recompensar de ton amabilitat, te fau present d?aquela br?ca. Aur?s sonque de dire?: ??Br?ca, tusta?!??, e sul pic, se metr? a tustar sus qual volr?s.??

Joan ?ra encantat. Merceg?t la fada e de s?endralh?t l?u cap a l?ostal ont l?esperavan sos fraires e sos parents. Mas la nu?ch tomb?t e Joan ?ra cansat. S?arrest?t dormir a l?alb?rga, la que sos fraires s??ran pausats. Apr?p una bona nu?ch de s?m, demand?t a l?albergaire?:
? -?S?tz vosautres qu?av?tz raubada la toalha de mon fraire, la toalha que met la taula?
- Pas jamai de la vida?! rebequ?t l?albergaire. Ai pas res raubat!
- Me l?anatz tornar o vos fau tustar per ma br?ca, digu?t Joan.
- Ai pas res de vos tornar, protest?t l??me.
- D?ac?rdi?! fagu?t Joan. Alara, br?ca, tusta?!??

Sulc?p, la br?ca tomb?t sus las espatlas de l?albergaire. Bang?! Bing, Pan?! L?albergaire se salv?t en se pl?nher e en cridar?:
??- arrestatz?! Arrestatz v?stra br?ca?!
- Pas tant que m?auretz pas renduda la toalha de mon fraire?? respond?t Joan.

Lo c?s macat, l?albergaire sortigu?t enfin la toalha blanca del vaisseli?r e la balh?t a Joan qu?arrest?t sa br?ca. Pu?i, lo jove se n?an?t sul camin. Mas lo quite ser, lo vaqu? de retorn en demandar asil per la nu?ch. E l?endeman matin, digu?t a l?albergaire?:
??- Ara, tornatz-me la galina qu?av?tz raubada a mon fraire.
- Ai pas raubada de galina?! protest?t l?albergaire
- Se me la tornatz pas, vos fau tustar per ma br?ca.
- Non, non?! Ai pas ta galina?!?? crid?t l?albergaire en se salvar, perque avi? f?r?a paur dels
c?ps de br?ca.
Joan lanc?t?:
? -?Br?ca, tusta?!??
La br?ca corregu?t apr?p l??me, li saut?t sus l?esquina e li tust?t sus las espatlas. La br?ca tust?t. Bing?! Bang?! Pan, pan?! Lo marrit albergaire crid?t e se volud?t pel s?l, mas la br?ca contunhava de tustar. Bing?! Bang?! Pan, pan?! Ne?n poder pas pus de dolor, l?albergaire an?t qu?rre la galina e la torn?t a Joan, qu?arrest?t sa br?ca e torn?t prene la rota.

En camin, rescontr?t tres raubaires qui li digu?ron?:
??Balha ta galina e totes tos bens, si que non, te penjarem a la branca mai nauta d?aquel arbre.
-Daissatz-me passar, digu?t Joan, o vos fau chaplar per de c?ps de ma br?ca.
- A, A?! digu?ron los raubaires en rire de sas mena?as. T?anam penjar?!
- Br?ca, tusta?! ? crid?t alara Joan.
E la br?ca s?abat?t coma la granissa sus las espatlas dels raubaires. Bing?! Bang?! Pan, pan?! Los raubaires s?enfugigu?ron, perca?ats per la br?ca descadenada. Bing?! Bang?! Pan, pan?!

Joan torn?t sonar sa br?ca e se torn?t metre en rota. Arrib?t en ?? de sos parents e s?exclam?t joiosament?:
? -?Ai tot tornat?: la toalha, la galina, e ma br?ca que tusta quand v?li. Vaqu? la toalha.
- Toalha, met la taula?!?? lanc?t P?ire.
Sulc?p, la toalha s?espandigu?t e se cobrigu?t de plats e de fruchas apetissents.
Joan sortigu?t la galina de sa saca, e Jaume digu?t?:
? -?Galina, Pond-me d?aur?!??
E la galina pond?t tres u?us d?aur. Fogu?t alara, dins la paura baraqueta, una serada de f?stas renduda mai agradiva per un festin de rei.

P?ire, Jaume e Joan avi?n vertadi?rament fach fortuna. Rend?ron la vida do?a a lors parents, e totes cinq visqu?ron uroses e contents fins a la fin de lors jorns.

---